Varaždin – dawna stolica Chorwacji

Są takie miejsca w Chorwacji, które pomimo tego, iż są bardzo blisko, często są pomijane przez turystów. Takim miejscem jest Varaždin, dawna stolica Chorwacji, miasto znane z barokowej architektury. Znajdujący się niecałe 10 kilometrów od autostrady, Varaždin odwiedziliśmy po raz pierwszy, dopiero po 7 latach od pierwszej wizyty w Chorwacji.

By poznać jego urok należy spędzić w nim co najmniej 2-3 dni, dopiero wtedy będziemy w pełni wtopić się w codzienne życie mieszkańców Varaždina. Jeśli szukacie noclegu w Varaždinie, polecamy Hotel Park Boutique, w którym spaliśmy.

Historia Varaždinu

Blisko 50-tysięczny Varaždin położony jest w północno-wschodniej części kraju, nad rzeką Drawą, około 80 kilometrów na północ od Zagrzebia. Jest stolicą żupanii varażdińskiej.

Pierwsze pisemne wzmianki o Varaždinie pochodzą z 1181 roku. Na początku XIII wieku, miasto stało się gospodarczym i wojskowym centrum północnej Chorwacji. Najazdy wojsk osmańskich spowodowały, że całe miejskie życie odbywało się w pobliżu twierdzy.

Ta, bardzo ważna dla chorwackiej historii miejscowość, w połowie XVIII wieku (1756-1776), przez 20 lat stolicą Chorwacji. W 1756 roku Ban Ferenc Nádasdy wybrał Varaždin na swoją oficjalną rezydencję, a Varaždin stał się stolicą całej Chorwacji. Był gospodarzem chorwackiego Saboru i Królewskiej Rady Chorwackiej założonej przez cesarzową Marię Teresę.

W XVIII wieku Varaždin był siedzibą wielu chorwackich szlachciców, a w 1756 roku stał się chorwackim centrum administracyjnym. Pożar w 1776 roku zniszczył większość miasta, w wyniku czego instytucje administracyjne wróciły do ​​Zagrzebia.

Varaždin był siedzibą hrabstwa Varaždin w Królestwie Slawonii w monarchii austro-węgierskiej. W XIX wieku Varaždin został całkowicie przebudowany i rozbudowany. Był to piękny okres rozwoju miasta. Powstało rzemiosło, handel, a także produkcja jedwabiu i cegieł. Założono teatr oraz szkołę muzyczną.

W XX wieku Varaždin stał się centrum przemysłowym północno-zachodniej Chorwacji. W chorwackiej wojnie o niepodległość w 1991 r. Varaždin cierpiał bezpośrednio tylko przez kilka dni, ponieważ ogromna baza armii Jugosławii Ludowej szybko się poddała.

Co warto zobaczyć w Varaždinie

Pomimo niewielkich rozmiarów głównej, starej części miasta, Varaždin kryje wiele zabytków i niezwykłych miejsc do których najsprawniej dostaniemy się pieszo.

Plac Kralja Tomislava

Główny plac miejski. Przy placu znajduje się ratusz, wybudowany w XVI wieku, jedna z najstarszych kamiennych budowli w mieście. W zachodniej części placu znajduje się dom Ritz.

Pałac Drašković

Na rogu placu Kralja Tomislava i ul. Pavlinskiej mieści się Pałac Drašković z 1756 roku, wybudowany w stylu rokoko.

Katedra Wniebowzięcia NMP

Najcenniejszym elementem XVIII-wiecznej katedry jest ołtarz główny, wykonany przez miejscowych malarzy i rzeźbiarzy w stylu barokowym.

Kościół św. Mikołaja

Kościół św. Mikołaja, przez mieszkańców Varaždina, uważany jest za główną świątynię. W gotyckiej wieży wmurowana jest kamienna figura niedźwiedzicy. Według legendy, w miejscu kościoła znajdowało się legowisko niedźwiedzi. Pierwszym gościem nowo-wybudowanej świątyni była niedźwiedzica, która widząc, że jej legowisko zniszczono, skamieniała ze smutku. Budowniczowie wmurowali figurę w ścianę wieży, by pamięć o niej i jej rozpaczy przetrwała.

Twierdza Stari Grad

Najbardziej charakterystyczna i rozpoznawalna budowla Varaždina. Dawniej, gotycko-renesansowa twierdza otoczona była fosą, a wejście odbywało się drewnianym mostem, przez wieżę strażniczą. W późniejszym okresie, mieszkańcy, obawiający się ataku wojsk Osmańskich usypali wysoki, ziemny nasyp otaczający całą twierdzę. Obecnie, nasyp, od strony frontu został rozebrany.
W budynku mieszczą się dwa muzea: etnograficzne oraz miejskie.
W Varaždinie, pierwszy raz spotkaliśmy się z tak bezmyślnym niszczeniem przez miejscowych „graficiarzy” tak ważnego dla miasta jak i regionu obiektu.

Wieża Lisaka

Znajdująca się w pobliżu twierdzy Stari Grad wieża to jedyna pozostałość po murach obronnych z XVI wieku.

Plac bana Josipa Jelačića

Plac przy którym mieści się pałac Sermage, znajdujący w pobliżu twierdzy Stari Grad. Niewielki plac z wielką historią. To z tego placu, ban Josip Jelačić, podczas Wiosny Ludów w 1848 roku ruszył na wojnę z Węgrami.

Pałac Sermage

Spacerując po starej części miasta, ciężko przegapić Pałac Sermage, który posiada biało-brązową fasadę. W pałacu mieści się Galeria Dawnych i Współczesnych Mistrzów, posiadająca w swoich zbiorach dzieła malarskie, m.in. XV-wieczna „Madonna z żytem”.

Kościół św. Jana Chrzciciela

XVII-wieczny kościół z najwyższą w mieście wieżą o wysokości 54,5 metra. Na ścianie świątyni namalowany jest zegar słoneczny. Obecnie trwają prace renowacyjne przy ołtarzu głównym.

Pomnik Grgura Ninskiego

Przed kościołem św. Jana Chrzciciela stoi pomnik Grzegorza z Ninu autorstwa Ivana Meštrovića. Meštrović stworzył trzy pomniki Grgura Ninskiego. Ten, najbardziej rozpoznawalny stoi przy Pałacu Dioklecjana w Splicie, drugi zaś stoi w Ninie.

Ciekawostką jest fakt, że pomnik, obecnie stojący w Varaždinie, początkowo był przeznaczony do Splitu. Po przeniesieniu z perystylu poza mury Pałacu Dioklecjana okazało się jednak, że pomnik jest za mały i należy wykonać kolejny większy. Dzięki temu mieszkańcy Varaždina mają swojego, własnego „splicikiego” Grgura Ninskiego.

Anđelinjak

Pomiędzy kościołem św. Jana Chrzciciela, a sąsiadującym budynkiem znajduje się niewielka przestrzeń, wypełniona figurkami aniołów. Instalacja niezwykła – podświetlone różnymi kolorami, zaczepione na linkach aniołki mają umocowane dzwoneczki, które w połączeniu z charakterystyczną akustyką miejsca dają niesamowite wrażenie. Anđelinjak, „miejsce gdzie śpią anioły” autorstwa malarza Željko Prsteca to punkt obowiązkowy na liście miejsc wartych zobaczenia w Varaždinie.

Krynolina miłości

Przy ulicy Kranjčevića stoi stalowa krynolina (sztywna spódnica, suknia, halka uszyta z materiału rozpiętego na metalowych obręczach lub włosiance), która nazywana jest krynoliną miłości. Krynolina jest pomnikiem, upamiętniającym wielką miłość, jedną z najpiękniejszych historii miłosnych z literatury chorwackiej – Miłość porucznika Milicia, która rozgrywa się na początku XIX wieku w Varaždinie.

Historia zaczyna się w momencie, gdy porucznik ratuje życie czternastoletniej Anastazji po tym, jak wpadła do wody w fosie wokół Starego Miasta Erdödy, w którym mieszkała Anastazja i jej rodzina. Od tego momentu porucznik był codziennie przyjmowany jako gość, więc kiedy miał być wysłany na front, Anastazja podarowała mu stary medalion rodzinny, by chronić go przed śmiertelnym niebezpieczeństwem w czasie wojny. W dniu swoich urodzin i niedoszłego dnia wesela, 29 września 1819, Stazika (Anastazja) umiera, a zrozpaczony porucznik rezygnuje z służby wojskowej i dwa razy dziennie przez następne 50 lat odwiedza jej grób, krąży wokół bašča wokół zamku patrząc w okno na której zawsze widzi sylwetkę swojej miłości. Pewnego dnia w dniu swojej śmierci, 29 września, Porucznik Milić umiera i wreszcie łączy się ponownie z Anastazją.

Stalowa krynolina jest symboliczną instalacją, na której każda zakochana para może przypiąć swoją kłódkę. By marzenie o wiecznej miłości spełniło się, po zapięciu kłódki, para musi wrzucić klucz do studni na starym mieście, w pobliżu okna, w którym porucznik Milić zobaczył ducha zmarłej Anastazji, wypełniając przysięgę nierozerwalnej miłości.

Pałac Patačić

Najlepiej zachowany budynek w stylu rokoko w mieście, dzięki ocaleniu podczas wielkiego pożaru w 1776 roku. Na fasadzie budynku znajduje się płaskorzeźba żółwia, symbolu handlarzy.

Pałac Varaždinske županije

Podczas wielkiego pożaru w 1776 roku, pałac Varaždinske županije nie miał tyle szczęścia co Pałac Patačić. Po odbudowie, pałac zyskał nowy klasycystyczny kształt.

Muzeum Entomologiczne

Znajdująca się w Pałacu Hertzer wystawa ponad 4 tysięcy eksponatów przybliżających świat owadów, uważana jest za jedną z najcenniejszych w Europie.

Teatr Narodowy

Składający się z trzech, połączonych części, budynek Teatru Narodowego w Varaždinie powstał pod koniec XIX wieku.

Klasztor urszulanek

Urszulanki przybyły do Varaždina w 1703 roku. Zakon ten słynął z koronek wytwarzanych na potrzeby rodziny Habsburgów. Obecnie, szkoła urszulanek cieszy się dużym zainteresowaniem.

Trg tradicijskih obrta

Najmniejszy plac w mieście. Znajdują się tam stragany z lokalnymi produktami.

Ciekawostki z Varaždina

Ciekawostek, związanych z Varaždinem jest bardzo wiele, kilka opisaliśmy powyżej. Kolejne dwie ciekawostki, które powinny Was zainteresować znajdują się poniżej.

Gwardia purgarów

Tradycja Varaždinskiej Cesarskiej i Królewskiej Dyplomowanej Gwardii Purgarów sięga czasów cesarzowej Marii Teresy, liczy już ponad ćwierć wieku. Purgarzy ubrani są w granatowo-niebieskie mundury i wysokie futrzane czapki z niedźwiedziej sierści. Członkami gwardii mogą zostać wyłącznie mieszkańcy Varaždina. Purgarów spotkacie podczas obchodów świąt państwowych oraz wydarzeń związanych z historią miasta. Więcej informacji o purgarach znajdziecie na stronie varazdinska-garda.com

Špancirfest

Varaždinski Festiwal Špancirfest powstał z połączenia kilku mniejszych imprez – Komedija fest, Hlapec fest, Moderato fest, Jazz festival, Ritam fest i Ulica fest. Špancirfest rozpoczyna się pod koniec sierpnia, a kończy na początku września. Po więcej informacji odsyłamy na stronę festiwalu spancirfest.com

Syrena, rycerz i inne znaki cechowe

Na budynkach, w których siedziby mieli rzemieślnicy, umieszczano znaki cechowe. W Varaždinie znajdziecie między innymi rycerza, który symbolizował sklep z artykułami żelaznymi, czy syrenę – znak sklepu z produktami kolonialnymi.

Varaždin na mapie