Dvigrad – ruiny miasta w środkowej Istrii

Środkowa część półwyspu Istria, prócz niesamowitego piękna, kryje wiele perełek. Jedną z nich są ruiny Dvigradu, który – jak sama nazwa wskazuje – składał się z dwóch miast.

Dvigrad z lotu ptaka

Zanim napiszemy nieco więcej, zobaczcie jak Dvigrad prezentuje się z lotu ptaka.

Gdzie znajduje się Dvigrad

Zlokalizowany jest w środkowej Istrii, 20 kilometrów na północny-wschód od Rovinja, w pobliżu sieci autostrad Istarski Ipsilon (A8 i A9), przy węźle Kanfanar.

Z ruin Dvigradu widoczny jest imponujący most na autostradzie A8.

Dvigrad góruje nad doliną, którą dawniej płynęła rzeka Pazinčica, kończąc swój bieg w Kanale Limskim. Pazinčica jednak nie wyschła, obecnie uchodzi ponorem do Pazinskiej Jamy.

Istryjskie Dol Guldur

Być może zabrzmi to dziwnie lub śmiesznie, ale stojąc samemu na dawnym dziedzińcu, w pewnym momencie przeszły mnie ciarki. Miałem wrażenie, że znajduję się w Dol Guldur – twierdzy, kryjówki Saurona, z powieści Tolkienia „Władca Pierścienia”. Ciekawostka – wiecie kto odkrył Dol Guldur? Istari. No dobra, koniec fantazjowania.

Historia Dvigradu

Pierwsze wzmianki o Dvigradzie pochodzą z 879 roku, kiedy to dostał się pod panowanie patriarchy Akwilei. Jednak istniał na długo przed nim jako część osady prowincji rzymskiej.

U swoich źródeł były to dwa osobne miasta: Moncastello i Castel Parentino – w okresie rzymskim osada nosiła nazwę Duo Castra, czyli „dwa miasta” (Dvigrad) – ale do czasów obecnych ostały się tylko ruiny tego pierwszego.

Castel Parentino zostało opuszczone już w X wieku, po wojnie, którą toczyli Genueńczycy z Wenecjanami. Druga połowa XVI wieku przyniosła kolejny ciągnący się latami konflikt między Wenecją a Austrią. To czas epidemii dżumy, a następnie malarii. W 1631 r. mieszkańcy opuścili miasto i przenieśli się do Kanfanar – miasteczko zostało założone właśnie przez ludzi, którzy porzucili Dvigrad. W roku 1650 odnotowano, że w Dvigradzie pozostały już tylko trzy rodziny.

Część systemu fortyfikacji, który widzimy dzisiaj, została wzniesiona w VI wieku, a ostatniej przebudowy dokonał na początku XVII wieku Marco Loredan. W tym czasie Dvigrad znajdował się na granicy Poreča i Puli. W średniowieczu na dwóch przeciwległych wzgórzach, nazwanych Parentino i Montecastello, znajdowały się dwa zamki. Parentino został ostatecznie zniszczony w XIV wieku, a ruiny Montecastello to ruiny Dvigradu, które możemy zobaczyć do dziś.

Dvigrad robi wrażenie zachowanymi wieżami obronnymi i murami miejskimi. Do dziś zachowały się 4 bramy miejskie – po przejściu przez czwartą wchodzi się na główny plac miasta. Co ciekawe, cały plac jest umieszczony na skale. Pięć wieków temu znajdowało się tu kilka ważnych pałaców: Pałac Miejski, Pałac Podesta, „fondaco” – spichlerz, a pośrodku placu stał słup wenecki z 1475 roku. Po stronie północnej kilka schodów prowadzi do ruin starego kościoła św. Zofii.

W pobliżu Dvigradu znajduje się niewielki kościół św. Antoniego.

Kościół św. Zofii w Dvigradzie

Kościół św. Zofii znajduje się na najwyższym wzniesieniu opuszczonego Dvigradu i dominuje nad ruinami miasta. W trakcie systematycznych poszukiwań, rozpoczętych w latach 50. XX wieku, stwierdzono, że budowa kościoła odbywała się w kilku fazach, z których pierwsza pochodzi z V wieku. Te najstarsze szczątki są najgorzej zachowane. Pierwszy kościół to budowla starochrześcijańska z jedną nawą. W późniejszej fazie budowy został zamieniony na trójnawowy kościół halowy o trzech osiach. W IX lub X w. dobudowano baptysterium i wieżę, a w okresie wczesnoromańskim kaplicę.

Dzisiejszy wygląd św. Zofii wywodzi się z okresu romańskiego, prawdopodobnie z XIII wieku. W tym czasie kościół został znacznie rozbudowany i wydłużony. Miał cyborium (ażurową nadbudowę ołtarza) ozdobione motywami ziołowymi, geometrycznymi i figuralnymi. Światło wpadało przez 12 wysokich, półokrągłych okien na podwyższonych ścianach nawy głównej oraz przez otwory okienne fasady. Wnętrze kościoła zdobiły freski.

Jakiś czas przed ostatecznym opuszczeniem Dvigradu w roku 1631, z powodu ustawicznie dziesiątkującej go zarazy, mieszkańcy przewieźli do Kanfanar szaty liturgiczne i inne cenne przedmioty. W kościele w Kanfanarze do dziś znajduje się ambona z kościoła św. Zofii z płaskorzeźbą przedstawiającą świętą z dwoma miastami w dłoniach. Do dziś istnieje także piękna kopia statutu miasta napisanego początku XV wieku po łacinie i przetłumaczonego na język chorwacki. Ten i inne zachowane statuty istryjskich miast świadczą o poziomie cywilizacji Istrii sprzed wielu wieków.

Więcej cennych informacji znajdziecie na stronie istria-culture.com

Dvigrad z drona