Wyspa Vis – atrakcje i miejsca, które musisz zobaczyć

Jeśli szukacie spokojnego miejsca w Chorwacji, które nie jest jeszcze zbyt mocno przesiąknięte turystyczną komercją, wyspa Vis wydaje się być odpowiednim kierunkiem. Tak niewielkie (jeszcze) natężenie turystów, w głównej mierze spowodowane jest dużą odległością wyspy od lądu, a także faktem, że Vis stał się dostępny dla turystów od kilkunastu lat, dopiero po upadku Jugosławii.

Kilka słów o wyspie Vis

Vis jest dziewiąta co do wielkości chorwacką wyspą. Położona jest na południowy zachód od wyspy Hvar oraz na zachód od Korčuli. Spośród wszystkich zamieszkanych wysp dalmatyńskich oddalona najbardziej, o ok. 45 km, od wybrzeża chorwackiego. Leży 50 km w linii prostej od Splitu i ok. 150 km od wybrzeża włoskiego. Od zakończenia II wojny światowej do rozpadu Jugosławii, Vis był niedostępny dla obcokrajowców.

Na wyspie znajdują się dwa większe miasta, miasto Vis i Komiža oraz kilkanaście mniejszych miejscowości. Łącznie, na wyspie mieszka około 3700 osób. Do wyspy Vis, administracyjne zaliczane są jeszcze trzy mniejsze wyspy (Biševo, Palagruža oraz Sveti Andrija).

Gospodarka wyspy Vis jest oparta na winiarstwie, rybołówstwie oraz rozwijającej się szybko turystyce. Na wyspie uprawiane są również oliwki, figowce, migdałowce, pomarańcze i cytryny.

Pochodzenie nazwy wyspy nie jest pewne. Grecka Ισσα prawdopodobnie pochodzi od isos (równy), natomiast słowiańska Vis powstała albo jako przekształcenie greckiej, albo od chorwackiego više (ponad) lub visok (wysoko). Włoska Lissa to połączenie przedimka określonego la przed samogłoską (la przechodzi w l’) i greckiej nazwy Issa.

Pierwsze ślady zamieszkania wyspy Vis pochodzą z czasów neolitu. Od tamtych czasów wyspą władali m.in. Ilirowie, Grecy, Rzymianie, Cesarstwo Bizantyjskie Wenecjanie, królestwo Węgiersko-Chorwackie, Imperium Osmańskie, Austriacy, Francuzi, Brytyjczycy, Włosi.

Film Mamma Mia 2 kręcono na wyspie Vis

Grecka wyspa Kalokairi, a właściwie Skopelos, która była miejscem akcji w pierwszej części filmu Mamma Mia, w drugiej zastąpiona została chorwacką wyspą Vis. Odwiedziliśmy miejsca, w których kręcono sceny do Mamma Mia 2. Wszystkiego dowiecie się z wpisu „Mamma Mia 2 w Chorwacji. Miejsca na wyspie Vis gdzie kręcono film”.

Jak się dostać na wyspę Vis

Na Vis dostaniemy się ze Splitu. Do wyboru mamy prom samochodowy oraz katamaran. Jeśli płyniecie na Vis bez auta, zdecydowanie polecamy wybór szybszego katamaranu. Prom samochodowy płynie ok. 2,5h natomiast katamaran godzinę krócej. Rozkład oraz cennik promów znajdziecie na naszym blogu. Na wyspie można wypożyczyć auto lub rower oraz przemieszczać się autobusami.

Miasto Vis

Miasto Vis jest największą miejscowością na wyspie. Sama wyspa znajduje się w środkowej części Dalmacji i leży 50 km w linii prostej od Splitu i ok. 150 km od wybrzeża włoskiego. Od zakończenia II wojny światowej do rozpadu Jugosławii, Vis był niedostępny dla obcokrajowców.

Miasto położone jest w północno-wschodniej części wyspy w głęboko wtulonej w ląd i dobrze chronionej zatoce, która chroniła mieszkańców przed atakami od strony wody. Miasto założone zostało Dioniziusza Starszego ok 397 roku p.n.e. jako bazę dla greckich osiedleńców przybywających nad Adriatyk. W tamtym okresie miasto nazywało się Issa.

Zabytki w mieście Vis

Zaczynając od najstarszych zabytków w mieście, koniecznie musicie zobaczyć pozostałości antycznej Issy, czyli termy, cmentarz, amfiteatr, który obecnie jest częścią franciszkańskiego klasztoru, a także fragmenty portu w północno-zachodniej części miasta. Zajrzyjcie również do wspomnianego powyżej franciszkańskiego klasztoru z XVI wieku na półwyspie Prirovo. Patrząc do wody dostrzeżecie pozostałości po antycznym porcie.

W mieście znajdują się również kościoły: kościół świętego Cypriana we wschodniej części miasta, oraz kościół Gospe od Spilica, Matki Bożej z groty, nazwany tak ze względu na grotę znajdującą się jego fundamentami. Spacerując wąskimi uliczkami znajdziecie również gotycki dom.

Komiža

Położone nad zachodnim brzegiem wyspy miasto zamieszkuje trochę ponad 1500 osób. Nad miastem góruje wzgórze Hum – najwyższe wzniesienie na wyspie, 587m n.p.m. Pierwsze wzmianki na temat osady pochodzą z XII wieku. Na wyspie nie znajdziecie zbiorników wodnych i rzek. W woda pitna pochodzi ze źródeł, których większa część znajduje się w okolicy Komižy.

Zabytki w Komižy

W XIII wieku mnisi wybudowali na wzniesieniu klasztor św. Mikołaja. Kościół jest najstarszym przykładem kościoła-twierdzy w Dalmacji.

Kościół Matki Boskiej Opiekunki Rybaków (Gospe Gusarica) zwanym Kościołem Matki Boskiej Pirackiej składa się z trzech jednonawowych kościołów połączonych wewnętrznymi łukami. Najstarszym z nich jest środkowy kościół z XVI wieku. W kościele znajdziecie barokowe ołtarze oraz organy z 1670 roku.

Przy porcie mieści się twierdza Kaštel, wybudowana za czasów panowania Wenecjan, z 1585 roku. Pod koniec XIXw. do twierdzy dobudowano wieżę zegarową. W twierdzy mieści się muzeum rybołówstwa przedstawiające historię rybołówstwa oraz narzędzia służące do połowu. Komiža słynie z łodzi rybackich Falkuša, których charakterystyczną cechą były zdejmowane, półmetrowe fragmenty burt zwane falke.

Komiža, jak i cała wyspa Vis jest rajem dla miłośników nurkowania. Znajduje się tutaj kilka centrów nurkowania (w tym polska, w Vis!).

Wyspa Vis podczas II Wojny Światowej

W kwietniu 1941 Vis został zajęty przez wojska włoskie. 3 września Włochy podpisały zawieszenie broni z aliantami. Część broni włoskiej w Jugosławii przypadła oddziałom komunistów, którzy w tym okresie zaczęli też otrzymywać wsparcie od aliantów.
Alianci, przekonani, że oddziały Broz Tity są w stanie utrzymać wyspy, przysłali wsparcie – najpierw kilkudziesięciu komandosów, potem oddziały marynarki wojennej pod dowództwem kapitana Thomasa George’a Fullera.
W styczniu 1944 dowódcą komandosów na Vis został podpułkownik Jack Mad Jack Churchill. Oficerem łącznikowym na wyspie był kapitan Randolph Churchill, syn Winstona Churchilla.
W lutym 1944 oddziały brytyjskie na Vis liczyły już 1000 żołnierzy, założono tutaj również szpital, a wkrótce potem lotnisko.
Po wojnie Vis stał się bazą wojskową i był niedostępny dla obcokrajowców aż do rozpadu Jugosławii. Miejscowi często odradzają turystom penetrowanie byłych baz wojskowych na wyspie, ponieważ mogą one wciąż być zaminowane.

Wzgórze Hum na wyspie Vis

Najwyższym wzniesieniem na wyspie jest wzgórze Hum (587m n.p.m.) z którego rozpościera się piękna panorama na Komižę i wyspę Biševo. Tu przy wzgórzu stoi wybudowany prawdopodobnie w XV wieku kościółek św. Ducha. Na szczycie znajdują się również zamknięte dla turystów instalacje telekomunikacyjne.

Jaskinia Marszałka Tito

W drodze na wzgórze Hum warto odwiedzić jaskinię Josipa Broz Tito w której, ukrywał się w czasie II wojny światowej. Doskonale ukryta, jaskinia, dokładniej grota jest niewielkich rozmiarów. Prowadzi do nich kilkudziesięciometrowe podejście.

Palenie łodzi na św. Mikołaja w Komižy

Zgodnie ze starym zwyczajem, 6 grudnia, mieszkańcy Komižy na wyspie Vis, wraz z uczestnikami regat im. św. Mikołaja, obchodzą dzień św. Mikołaja, patrona żeglarzy i podróżnych, święto, które jest zarazem Dniem Miasta Komiža. Na wzgórzu położonym naprzeciwko kościoła św. Mikołaja zapala się symboliczny ogień, który ma zapewnić ochronę wszystkim statkom i żeglarzom na świecie. Od niepamiętnych czasów mieszkańcy miasta w trakcie tego święta palą na stosie swoje drewniane łodzie w ogniu, który symbolizuje życie. Film z tego wydarzenia znajdziecie tutaj.

Błękitna jaskinia na wyspie Biševo

Co prawda błękitna jaskinia nie znajduje się na Vis, nie mniej jednak jest jedną z większych atrakcji dla przybywających na wyspę turystów. Naszą wizytę w błękitnej jaskini znajdziecie we wpisie „Błękitna jaskinia na wyspie Biševo”.

Zielona jaskinia na wyspie Vis

Zielona jaskinia nie znajduje się bezpośrednio na wyspie Vis, a na niewielkiej wysepce w bezpośrednim sąsiedztwie Vis. Sekretem jaskini jest niewielki otwór w jej stropie przez który dostaje się promień świata. Wpadające do jaskini promienie nadają zielony punkt w jednym z miejsc, który zmienia swoje położenie w zależności od pory dnia. Do jaskini mogą wpływać łodzie.

Latarnia morska Stončica

Położona ok. 8 kilometrów od miasta Vis, zatoka Stončica to jedno z ulubionych miejsc mieszkańców wyspy do odpoczynku nad Adriatykiem. Do jest tam piaszczyste, a dostęp do niej mozliwy jest tylko pieszo, rowerem lub od strony morza.
Latarnia morska Stončica jest ostatnią zamieszkałą przez człowieka latarnią w Chorwacji.
Zbudowana została w 1865 roku. Składa się z wysokiej ośmiobocznej kamiennej wieży i budynku na parterze o powierzchni 320 m2. Latarnię można zwiedzać, czasami jednak jest okresowo wyłączana ze zwiedzania.

Plaże na wyspie Vis

Plaże kamieniste

• Zatoka Stiniva
• Kamenica w Komižy
• Perna
• Rukavac
• Srebrena
• Zatoka Stiniva

Plaże piaszczyste i piaszczysto-kamieniste

• Rogačić
• Zaglav
• Burgujac
• Stončica

Nocleg na wyspie Vis

Na wyspie są tylko dwa, wybudowane w latach 70. XX wieku hotele, Hotel Issa w Visie (nocowaliśmy w nim podczas naszego pobytu, poczujecie w nim „klimat z tamtych lat”) i Hotel Biševo w Komižy. Turyści zatrzymują się głównie w apartamentach i pensjonatach. W obu miastach są biura informacji turystycznej: w Komižy w pobliżu mola, natomiast w Visie w zachodniej części miasta, niedaleko portu promowego.

Wyspa Vis na mapie