Arsenał jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych budynków w mieście Hvar. Zlokalizowany w narożniku Placu św. Szczepana (Trg sv. Stjepana), jednego z największych placów Dalmacji (4500 mkw), tuż przy zatoce, mieści teatr publiczny, który działa tu nieprzerwanie od 1612 roku i szczyci się mianem jednego z pierwszych publicznych teatrów Europy.
Historia Arsenału
Pierwsza wzmianka o budynku pochodzi z 1292 roku – wówczas zapadła decyzja o jego budowie. Początkowo budynek pełnił funkcję magazynu, w którym przechowywano jedzenie oraz elementy wyposażenia statków.
Pierwszy budynek arsenału spłonął podczas najazdu osmańskiego w 1571 roku, a wybuch prochu w roku 1579 jeszcze bardziej nadwątlił konstrukcję. Konieczna była całkowita przebudowa, w ramach której powstało nowe piętro wewnętrzne a dla podparcia podłogi w holu parteru wzniesiono siedem okrągłych podpór łukowych. Łuki arsenału służyły nie tylko jako wsparcie konstrukcji, ale zostały zbudowane w celu wzmocnienia obciążeń podłogi nad nimi.
Przebudowano też dwie najbardziej widoczne elewacje, zachodnią i północną; naprawiono fundamenty na parterze a wewnątrz, na pierwszym piętrze, wszystkie ściany zostały naprawione za pomocą mieszanki nowych i starych, uszkodzonych przez ogień kamieni. Magazyny przy północnej fasadzie arsenału zostały wykupione przez gminę i przekształcone w skład komunalny – Fontik.
Pierwszy teatr publiczny w Europie
W 1611 roku podjęto decyzję o stworzeniu na pierwszym piętrze arsenału teatru, który zaczął działać rok później i był pierwszym teatrem publicznym w Europie, do którego mogli przychodzić wszyscy, bez względu na pochodzenie społeczne.
Teatr zajmował wschodnią stronę pierwszego piętra, a wejście do niego stanowił Belweder – monumentalny taras od strony Fontika. Taras ten został udostępniony przez nowo wybudowaną klatkę schodową na zachodniej elewacji.
REKLAMA
Kolejne dobudówki na elewacji północnej powstały po to, żeby zaakcentować to monumentalne wejście. Nad wschodnimi drzwiami Arsenału widnieje napis: ANNO PACIS PRIMO MDCXI („Pierwszy rok pokoju 1611”), natomiast nad bogato zdobionymi drzwiami w północnej fasadzie, nad wejściem do teatru widnieje napis: ANNO PACIS SECUNDO MDCXII („Drugi rok pokoju 1612”).
Czasy współczesne i dalsze losy teatru
Od 1990 roku chorwackie Ministerstwo Kultury Republiki Chorwacji, z pomocą i wsparciem włodarzy miasta Hvar, nieprzerwanie inwestuje w projekt odbudowy arsenału wraz z historycznym teatrem. Wykonano precyzyjną dokumentację, badania archeologiczne i rozpoczęła się restauracja budynku wraz z pracami rekonstrukcyjnymi.
Na szczęście zachowały się wspomniane łuki na parterze. Czasowi oparły się także oryginalne weneckie drewniane belki na suficie galerii na pierwszym piętrze, loże teatralne i niektóre freski. Zachowała się starożytna linia brzegowa, a także część posadzki wyłożona terakotą, którą odrestaurowano bacznie przyglądając się płytom znalezionym podczas archiwizacji i badań archeologicznych wnętrza arsenału.
Dzięki rekonstrukcji i rewitalizacji, obecny teatr publiczny w Hvarze stał się miejscem spotkania tradycji z nowoczesnością i emanującym energią centrum życia kulturalnego miasta i całej wyspy.
Prócz występów teatralnych, w budynku odbywają się różnego rodzaju wystawy i wernisaże.
REKLAMA
