3 lutego, mieszkańcy Dubrownika świętują Dzień Świętego Błażeja (Festa svetog Vlaha) – patrona miasta – najważniejszy dzień dla Dubrowniczan i całego regionu dawnej Republiki Raguzy. Święto, które liczy ponad 1000 lat jest wpisane na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.
Przez dwa dni doświadczaliśmy czegoś wyjątkowego. Przyglądaliśmy się z jaką dumą miejscowi celebrują swoje przywiązanie do tradycji i regionu. Być na Starym Mieście podczas obchodów święta patrona Dubrownika św. Błażeja to obowiązek, a iść w paradzie, w tradycyjnym stroju ludowym to wielki zaszczyt i honor dla mieszkańców!
Kilka słów o Dniu św. Błażeja
Święty Błażej (Błażej z Sebasty) był biskupem i męczennikiem chrześcijańskim. Jednym z Czternastu Świętych Wspomożycieli i święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Festa svetog Vlaha ma bardzo długą tradycję, sięgającą XII wieku. Upamiętnia ona ratunek miasta przed atakiem Wenecjan w 971 roku.
Według legendy, tamtego dnia, ówczesny pleban zauważył że drzwi do kościoła św. Szczepana są otwarte. We wnętrzu świątyni ujrzał starca, który przedstawił się jako św. Błażej. Mężczyzna, podający się za świętego, wyjaśnił, że przybył, by ostrzec mieszkańców przez wielkim zagrożeniem ze strony Wenecjan. Pleban natychmiast udał się do rady miasta, by przekazać ostrzeżenie. Wenecjanie widząc, że miasto szykuje się do obrony, zrezygnowali z ataku i opuścili wybrzeże. Mieszkańcy miasta w wyrazie wdzięczności ogłosili świętego patronem swojego miasta.
Na terenie Dubrownika znajduje się ponad sto figur i obrazów przedstawiających świętego Błażeja.
REKLAMA
W 2009 roku, festiwal został wpisany na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Festa svetog Vlaha
Główne wydarzenia, związane ze świętem mają miejsce 2 i 3 lutego, jednak już na kilka dni przed głównymi uroczystościami, w Dubrowniku odbywają się różne wydarzenia kulturalne.
Dzień pierwszy – 2 lutego
Obchody z okazji św. Błażeja rozpoczynają się 2 lutego w dzień Matki Boskiej Gromnicznej (Gospe Kandelore).
Wydarzenia odbywają się na głównym miejskim placu Luža, przed kościołem św. Błażeja. Na schodach kościoła, po błogosławieństwie biskup wypuszcza dwie białe gołębice. Po wypuszczeniu gołębi, na maszt wciągnięta zostaje flaga św. Błażeja.
Po zakończeniu uroczystości, część zgromadzonych udaje się do kościoła na błogosławieństwo gardeł (błogosławieństwo odbywa się również następnego dnia).
REKLAMA
Na czas Dni Dubrownika otwiera się wiele barów i restauracji, w których znalezienie wolnego miejsca graniczy z cudem. Warto więc dokonać wcześniejszej rezerwacji!
Dzień drugi – 3 lutego
Najważniejszy dzień dla mieszkańców Dubrownika! Do miasta ściągają wielkie tłumy. Na kilkanaście minut przed godziną 11:00 wzdłuż Stradunu wyrusza procesja. Przez ponad godzinę kilkadziesiąt grup w tradycyjnych strojach ludowych idzie w procesji. Pochodzą one z miejscowości, leżących w granicach dawnej Republiki Raguzy, a także z innych części Chorwacji i diaspor rozsianych po całym świecie Na czele pochodu, tradycyjnie dumnie maszerują Dubrovački trombunjeri, o których więcej piszemy poniżej.
Różnorodność strojów oraz biżuterii, przedstawiających dawne bogactwo regionu była naprawdę imponująca.
Zaraz za przemarszem regionów, podążali księża i biskupi, którym przewodniczył biskup Dubrownika. W procesji niesione są relikwie św. Błażeja – ręka oraz stopa zamknięte w bogato zdobionych relikwiarzach w formie bizantyjskiej korony, ręki i nogi. Jednak najcenniejszą relikwią, która idzie w procesji są pieluszki Jezusa.
Po głównych uroczystościach w kościele św. Błażeja, ludzie gromadzą się przed dzwonnicą przy Pałacu Sponza, by uczestniczyć w najzabawniejszej części obchodów – Tombuli, czyli odpowiednika tomboli/bingo. Do wygrania jest 100, 200 i 350 euro. Tradycyjną częścią tombuli jest rzucanie w tablicę z numerami oraz osobę odsłaniającą liczby …pomarańczami, mandarynkami oraz jajkami.
Muszę pochwalić się Wam, że jako jeden z pierwszych, rzucając w tablicę pomarańczą, odkryłem numer, co zostało udokumentowane! Niestety nie ma za to nagrody.
Na koniec, obfitego w wydarzenia dnia, byliśmy świadkiem parady/procesji kończącej dzień św. Błażeja.
Dzień trzeci – uroczyste zakończenie Dni Dubrownika
Ostatniego dnia obchodów Dni Dubrownika, najważniejszymi wydarzeniami jest uroczyste ściągnięcie flagi św. Błażeja i zastąpienie jej flagą Chorwacji, przy akompaniamencie hymnu Chorwacji.
„Hucznego” pożegnania dokonali również Dubrovački trombunjeri.
Co musisz koniecznie zjeść podczas św. Błażeja
Po procesji udaliśmy się do restauracji przy kościele św. Błażeja na Šporki makaruli, czyli „brudny makaron”, który jest tradycyjnie podawany właśnie podczas św. Błażeja. Šporki makaruli to makaron z sosem i wołowiną. Jego „brudna” nazwa pochodzi z czasów, gdy najlepsze kawałki mięsa zarezerwowane były dla dubrownickich arystokratów, podczas gdy słudzy musieli zadowolić się ostatnimi porcjami makaronu delikatnie polanego sosem, nazywanym brudnym lub poplamionym.
REKLAMA
I tutaj ciekawostka. Šporki makaruli jedliśmy dwukrotnie. Zanim zjedliśmy ten w restauracji, specjalnie z okazji naszego przyjazdu ciocia Paulina przygotowała go sama i był …jeszcze smaczniejszy! Przepis na Šporki makaruli według Pauliny znajdziecie na jej kanale YouTube, który znajdziecie tutaj.
Na deser zamówcie torta od škorupa (biszkoptu z migdałami i masłem) lub – tak jak my – torta od rogača (ciasto karobowe).
Dubrovački trombunjeri
Niezwykle hałaśliwi, nie sposób nie odgadnąć gdzie się znajdują w danym momencie podczas święta.
Dubrowniccy Trombunerzy są historyczną jednostką wojskową, założoną w 1417 roku. Trombunjeri uczestniczą we wszystkich ważnych wydarzeniach w Dubrowniku. Ich najważniejszą rolą jest prowadzenie procesji w święto patrona Dubrownika, św. Błażeja.
W porcie, a także na placu przed bramą Pile, Trombunerzy strzelają salwami ze swoich pistoletów oraz armaty, a echo niesie się po całym mieście. Pamiętajcie, że huk nie do końca może przypaść do gustu najmłodszym. Więcej o Dubrownickich Trombunerach dowiecie się z ich strony WWW.
Turyści? Sami swoi!
To co najlepsze mogło spotkać świętujących to właśnie okres, w którym turystów spacerujących po Stradunie jest jak na lekarstwo. Dzięki temu, wśród obserwatorów nie uświadczymy ludzi w samym stroju kąpielowym i klapkach, przez co, jakże ważne dla miejscowych święto nie traci na wartości.
Jedną z większych grup „obcych” na Stradunie stanowiła nasza grupa Polaków. Nie byliśmy tam sami! Poza naszą czwórką i wspaniałą ciocią Pauliną, była jeszcze piątka rodaków, o których opowiemy Wam przy innej okazji.
Czy warto przyjechać do Dubrownika?
Zupełnie „nieturystyczny” okres, w którym odbywa się Festa svetog Vlaha, sprawił, że pojawiliśmy się w Dubrowniku dopiero po 10 latach od pierwszego postanowienia wizyty!
Przy tej okazji, szczególne podziękowania należą się naszej cioci Paulinie, która namówiła nas na przyjazd do Dubrownika i która tak wspaniale nas ugościła!
Ponieważ siatka połączeń lotniczych jak i cena samego przelotu nie do końca nam odpowiadała, postanowiliśmy wybrać o połowę tańszą formę transportu, czyli podróż własnym autem.
REKLAMA
Jeśli już jesteśmy przy budżecie – warto wspomnieć, że podczas Dni Dubrownika, wstęp na mury miejskie oraz statek na wyspę Lokrum jest darmowy!
Poza Dubrownikiem odwiedziliśmy również Cavtat i Split.
W Dubrowniku spędziliśmy sześć słonecznych dni, które mocno podładowały nasze baterie. Bardzo potrzebowaliśmy słońca, tej atmosfery, wypoczynku!
Czy warto pojawić się w Dubrowniku podczas Festa svetog Vlaha? Zdecydowanie Tak! Z całego serca polecamy Wam taki wypad w środku polskiej zimy!
