Podczas ostatniej wizyty w okolicach Splitu odwiedziliśmy m.in. ruiny starożytnej Salony oraz oddaloną od nich o ok. 6 kilometrów Twierdzę Klis. Antyczną Salonę opisaliśmy tydzień temu. Dzisiaj pora na Twierdzę Klis. Zapraszamy.
Położenie Twierdzy Klis
Na wysokim wzgórzu, w przełęczy pomiędzy górami Mosor a Kozjak na wysokości około 360 metrów malowniczo wznosi się Twierdza Klis. Położona około 13 km na północny wschód od Splitu we wsi o tej samej nazwie. Widać ją z autostrady i drogi Split – Trogir. Już od czasów imperium rzymskiego miała strategiczne znacznie. Przebiegała tędy jedyna łatwo przejezdna droga łącząca wnętrze kontynentu z wybrzeżem Adriatyku.
Nie bez powodu nadano jej nazwę „klucza” (z gr. Kleisa – klucz). To jedna z największych i najważniejszych twierdz w Chorwacji. Obecnie to jeden z najbardziej znanych militarnych zabytków Chorwacji. Stanowi symbol walki z Turkami. Rozciąga się z niej niezapomniany widok na Split, Solin, Kaštele oraz wyspy Brač, Šolta, Hvar i Vis.
Imponujące rozmiary twierdzy
Twierdza ma długość około 204 metrów, w najwęższym miejscu szerokość 53 metrów. Umocnienia to w przeważającej większości dzieło Wenecjan i Austriaków. Mimo wielu oblężeń i zniszczeń, zachowała wiele ze swojego średniowiecznego charakteru. Do dnia dzisiejszego zachowały się wszystkie bramy, kościół św. Wita (dawny meczet), mury, wieże i stanowiska dla artylerii i strzelców.
Historia Twierdzy Klis
Od II w p.n.e. okolice Klisu zamieszkiwane były przez plemiona Delmatów. Pierwsze wzmianki o istnieniu twierdzy pochodzą z X wieku. Zawierają one informacje o oblężeniu przez Słowian i Awarów w VII wieku. W dokumencie z 852 roku książę chorwacki Trpimir I wspomina dwór w Klisie jako swoją własność.
4 marca 852r., w dokumencie podpisanym przez księcia Trpimira I po raz pierwszy pojawiła się nazwa Chorwacja. Zapiski wskazują, że panował w 852 roku w Klisie – grodzie w okolicach Splitu. W 846 roku zdobył Split i Trogir pokonując wojska bizantyjskie.
REKLAMA
W dokumencie podpisanym przez księcia Trpimira I po raz pierwszy pojawiła się nazwa Chorwacja.
Postać Trpimira występuje przy dacie 4 marca 852 roku w statucie napisanym po łacinie, w którym książę ów potwierdza nadania dokonane przez Misława dla arcybiskupstwa w Splicie. W dokumencie tym Trpimir występuje jako ,,z Bożej łaski książę Chorwatów” (dux Croatorum iuvatus munere divino), a jego władztwo zwane jest ,,Królestwem Chorwatów” (Regnum Croatorum). Jest to najstarszy pisany dokument dotyczący władcy chorwackiego.
W XI wieku wygasa chorwacka dynastia narodowa i Klis przechodzi w ręce królów węgierskich. Na krótko twierdza wraca w ręce książąt jednego z najpotężniejszych rodów Šubiców. Przez krótki czas posiadała go również rodzina Nelipić i bośniacki król Tvrtko. Po czym ponownie trafia w ręce węgierskie.
XVI wiek to najburzliwszy okres w dziejach twierdzy. Wedy zaczynają się ofensywa turecka na Dalmację. Dzięki odwadze i determinacji obrońców twierdza pozostaje niezdobyta przez 25 lat. W 1537 roku Węgrzy tracą Klis na rzecz wojsk osmańskich. Nowi właściciele dodatkowo umocnili twierdzę i wybudowali w niej meczet z minaretem. Chorwaci wielokrotnie próbowali przejąć Klis, niestety próby te kończyły się niepowodzeniem. Dopiero w 1648 roku wojska weneckie zdobyły twierdzę po 10 dniowym oblężeniu.
Twierdza została gruntownie odnowiona i rozbudowana. Pozostawała w rękach wenecjan do 1797 roku potem przejęli ja Austriacy. Sytuacja ta trwała do I wojny światowej, wtedy Klis wszedł w skład królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, a potem Jugosławii.
REKLAMA
Do celów wojskowych ostatni raz została wykorzystana podczas II wojny światowej, gdzie stacjonował garnizon włoskich i niemieckich oddziałów okupacyjnych. Po wojnie twierdza wróciła do Jugosławii. Od 1990 roku należy do niepodległej Chorwacji.
Twierdza Klis i Gra o Tron
Miłośnicy serialu Gra o Tron z pewnością rozpoznają Twierdzę Klis jako cześć Meereen – największego z trzech wielkich miast Zatoki Niewolniczej. To m.in. w Twierdzy Klis kręcono sceny do czwartego sezonu.
Godziny i ceny wejść do Twierdzy Klis
Do Twierdzy Klis możemy wejść od wtorku do niedzieli (w poniedziałki jest zamknięta). Cena wstępu dla dorosłych to 40kn a dla dzieci 15kn.
Michał
-Właśnie stoję pod wejściem, godziny się zgadzają, ale ceny odpowiednio 40 kuny dorośli i 15 dzieci. Pozdrowienia.
Wojtek Tyluś
-ZGADZA SIĘ!!!
Nasz błąd, wrzucając zdjęcie z muru nie zweryfikowałem z biletem, który sobie zachowałem, oczywiście wstęp dorośli 40 a dzieci 15 Kun.
Wielkie dzięki za korektę!
Miłego zwiedzania :)
Pozdrawiam
Michał
-Było warto, choć obiekt w renowacji i pełno walającego się luzem sprzętu. Dodatkowo nie zabezpieczone głębokie dziury w ziemi i wyrwy w ścianach. Uważać na dzieci. Ale generalnie polecam.
Wojtek Tyluś
-To prawda, też musieliśmy nagimnastykować się, żeby kilka ujęć wykonać bez robotników i maszyn w kadrze :(
Pozdrawiam
Basia
-Jak niestety zazwyczaj, czytam komentarze po czasie szukając, czy tylko ja tak mam, że bardzo mnie to rozczarowało? Otóż nie tylko jak podpowiada Google😐 o bałaganie pisaliście już w 2015 i nic się nie zmieniło, więc chyba tak ma być. Kable, rury, rusztowania, gruzowisko, wszystko na wierzchu. Interaktywne instalacje to de facto tablety ze stronami z książki, albo ogólnie drobnym druczkiem zapisane tablice bez polotu. Do toalety trafia się od Wejścia po zapachu. Poza widokami, które z zewnątrz można mieć za darmo, niestety wielkie rozczarowanie przy obecnej cenie 60 kun.
Katarynka
-Ciekawe czy w tym roku nadal w renowacji…
W przyszłym tygodniu wyjeżdżamy i ta twierdza jest jednym z punktów podróży, który koniecznie chcemy zobaczyć. :)
Rozalia
-Mam pytanie ; Jak długo się wchodzi na tą twierdzę ? Pozdrawiam :)
Wojtek Tyluś
-Kilka minut, podjeżdża sie autem prawie pod samą bramę :)
Aneta
-Byłam i zwiedzałam w tym roku:-)Widok z twierdzy na Split rewelacja:-)
EWA
-Jak można dostać się do Klis nie mając autka?! będę w czerwcu w Slatine , może z Trogiru są jakieś autobusy?, szukałam w internecie ale nie znalazłam! a tak bym chciała zwiedzić tą twierdzę,pozdrawiam Ewa.
Wojtek Tyluś
-Rozkład z 2014 ale pewnie niewiele się zmienił:
Bus 22: 7:00, 8:50, 10:20, 11:45, 13:00, 14:30, 15:50, 17:20, 18:50, 20:20, 21:50 from HNK (the Croatian National Theatre, at the top of Marmontova) to Klis Megdan.
BUT! On Saturdays and Sundays it is bus line number 16, which only leaves at 20:20 and 21:50.
Bus 34: 5:00, 6:30, 10:15, 14:30 from local bus station by the police station. Or from the same place, there are 2 buses that go up to the fortress or you can also take buses 35 or 36 that go to Dugopolje or Koprivno and get off at bus station by the Caffe Bar Oprah on the road and walk about 10-15 min up to fortress…
EWA
-Wielkie wielkie dzięki za informacje!!!! nie znam ang. ale weszłam na tą stronę i google mi przetłumaczył i już wiem. Jeszcze jedno pytanko- ile czasu zajmuje zwiedzanie twierdzy? tak mniej więcej.Bardzo dziękuję i pozdrawiam – Ewa.Mam nadzieję ,że tam dotrę,już nie mogę się doczekać,a tu jeszcze 4 miesiące!
Wojtek Tyluś
-Około 1-2 godzin
EWA
-Bardzo dziękuję za informację!!
Wiktor
-W poniedziałki tez czynne.
Olek
-Aktualny cennik (15.08.2018): dorosły 60kn, dziecko 30kn. Drogo, bo to przecież tylko ruiny, ale zobaczyć trzeba.
Wojtek Tyluś
-Właśnie dlatego, że to ruiny, trzeba je rekonstruować/odnawiać/zabezpieczać, co kosztuje :)
Lidia
-Byłam zeszłym roku, dzięki tej stronie (najlepsze informacje o Chorwacji). W tym znów mamy plan tam zaglądnąć. Twierdza jest piękna, widoki niesamowite, remonty owszem, ale to nie przeszkadza w zwiedzaniu. Najbardziej chyba zaskoczyły mnie toalety 😁 – ładne, czyste i nowoczesne jakoś nie pasują do tego miejsca 🙂. Koniecznie trzeba wypróbować dźwięki w kaplicy, coś zaśpiewać – akustyka zwala z nóg! Nigdy nie słyszałam czegoś takiego. W sumie to głównie dla tej kaplicy tam wrócę 😊😊😊
Artu
-Czy trzeba tupać mocno nogami????? Chodzi mi o występowanie żmij nosorogich.
Wojtek Tyluś
-Też o tym czytaliśmy przed przyjazdem. Na miejscu nie spotkaliśmy ani jednej sztuki :)