Ston to niewielkie miasteczko na południu Dalmacji, które kryje w sobie tak wiele atrakcji, że nie sposób pominąć go w swoich planach poznawania tej części Chorwacji. Sam fakt, że znajdują się tam najdłuższe mury obronne w Europie już działa na wyobraźnie. A to tylko jedna z wielu ciekawostek o Ston. Z tych bardziej rozpoznawalnych to solana oraz hodowle znanych i cenionych w całej Europie ostryg.
Historia Ston
Wykopaliska archeologiczne, prowadzone w Ston i okolicy wskazują, że tereny te były zamieszkiwane już w epoce Neolitu. W czasach rzymskich Ston nosił nazwę Turris Stagni. Rozrastająca się Republika Dubrownicka, wraz z półwyspem Pelješac przejęła w 1333 roku Ston, którego obecny, znany nam kształt pochodzi właśnie z tamtych czasów.
Jednym z głównych zadań Ston była funkcja obronna, stąd budowa tak silnej fortyfikacji. Mury otaczające Ston mają długość ok 890 metrów. Niecałe 60 lat później, Ragusa, chcąc wzmocnić swoją ochronę przejęła tereny Twierdzy Sokol.
Ston zbudowany jest według ciekawego, jak na tamte czasy układu. Budynki użytku publicznego, które zazwyczaj znajdują się w centrum, w Ston są na zewnątrz. W środku miasteczka znajdują się budynki mieszkalne.
Zabytki Ston
Do największych, zachowanych zabytków Ston zaliczyć można kościół Św. Mikołaja z 1347 roku, kościół Św. Błażeja, renesansowy Pałac Rektorów (Knežev dvor), gotycko-renesansowy Pałac Biskupów, gotycki klasztor Franciszkanów.
W 1389 roku, w Ston powstała pierwsza szkoła, a w już w 1581 roku zbudowano wodociąg i kanalizację. W 1850 roku miasto zostało zniszczone w znacznym stopniu przez trzęsienie ziemi.
Głównym jego skarbem są solany, które ze sprzedaży soli, w swoich najlepszych latach dostarczały 1/3 dochodu Republiki Dubrownickiej.
Warto również udać się do Lapidarium w Ston, gdzie znajdziemy wiele cennych kamiennych rzeźb m.in. fresk z motywem ryby z VI wieku oraz płaskorzeźbę z kościoła świętego Michał przedstawiającą człowieka w koronie, datowaną na II poł. XI wieku.
REKLAMA
Głównym jego skarbem są solany, które ze sprzedaży soli, w swoich najlepszych latach dostarczały 1/3 dochodu Republiki Dubrownickiej.
Obecnie, Ston zamieszkuje trochę ponad 2,5 tysiąca osób. Mieszkańcy utrzymują się głównie z turystyki i rolnictwa.
Najdłuższe mury obronne w Europie
Ston posiada najdłuższe mury obronne w Europie. Na świecie, tylko Wielki Mur Chiński jest dłuższy. Stąd, czasami można się spotkać z nazwą „europejski mur chiński”.
Budowa silnej fortyfikacji trwała od 1334 do 1506 roku. Do budowy murów ściągnięto wielu wybitnych architektów, między innymi Juraj Dalmatinac, Onofrio z Naplesi, Bernandin z Parmy, Olivier z Francji, Florentinei Michelozzo oraz Paskoje Miličević.
Do dzisiejszych czasów przetrwało ok 5,5 km murów, 40 wież i 5 bastionów.
Pierwotnie mury w Ston miały długość 7 kilometrów i składały się z murów miejskich w Ston, murów miejskich w Mali Ston oraz wielkiego muru, łączącego Ston z Mali Ston. W skład murów wchodziło 10 okrągłych i 31 kwadratowych wież oraz 6 bastionów.
REKLAMA
W 1850 roku, po silnym trzęsieniu ziemi jakie nawiedziło południową Dalmację, część murów uległa zniszczeniu. Do dzisiejszych czasów przetrwało ok 5,5 km murów, 40 wież i 5 bastionów.
Mury w Ston, swoją funkcję obronną pełniły do końca XIV wieku, skutecznie broniąc zarówno Ston jak i cały półwysep Pelješac m.in. przed najazdami wojsk osmańskich.
W 2006 roku rozpoczęła się częściowa odbudowa murów oraz zabezpieczanie istniejącej fortyfikacji, którą widać na każdym kroku. Prawdopodobnie nie byłaby możliwa gdyby nie środki finansowe pochodzące z biletów wstępu na mury miejskie w Dubrowniku (możemy na chwile wybaczyć rosnące ceny wejść na dubrownickie mury).
Plan murów w Ston i Mali Ston
Na mury prowadzą trzy wejścia. Dwa w Ston i jedno w Mali Ston. Czas potrzebny na zwiedzenie samej części murów w Ston to ok 15 minut, natomiast czas potrzebny na przejście murów na odcinku z Ston do Mali Ston to ok 30 minut.
Pamiętajcie o zabraniu ze sobą wygodnego obuwia, wody oraz nakrycia głowy!
Godziny otwarcia murów
08.00 – 18.30 h (1. kwietnia – 31. maja)
08.00 – 19.30 h (1. czerwca – 31. lipca)
08.00 – 19.00 h (1. sierpnia – 30. września)
08.00 – 17.30 h (1. października – 31. października)
09.00 – 15.00 h (1. listopada – 31. marca)
Ceny biletów wstępu na mury
Indywidualnie: 50 kn
Grupy: 40 kn
Młodzież do 18 r.ż. i studenci: 30 kn
Najlepsze ostrygi i małże
Tradycyjnie z okazji corocznego święta Św Józefa (początek roku, marzec) w Ston i Mali Ston, odbywa się Festiwal Ostryg.
Historia hodowli ostryg na tych terenach jest tak stara jak historia solan i sięga czasów rzymskich. W Malostinskim kanale hodowane są ostrygi i małże, cenione w całej Europie. Sami nie przepadamy za ostrygami, jednak opinie jakie słyszeliśmy o tych serwowanych w Mali Ston były „pięciogwiazdkowe”. Jeśli chcecie spróbować tych dobrodziejstw udajcie się do restauracji Bota Šare, Vila Koruna lub Kapetanova Kuća, a jeśli chcecie przyrządzić je sami, w domu, ostrygi, małże, owoce można i ryby można kupić z samego rana na przydrożnych stoiskach w drodze do Mali Ston.
Istnieje również możliwość zwiedzenia hodowli ostryg statkiem. W tym celu należy się udać na przykład do restauracji Bota Šare w Mali Ston i tam zapytać o taką przyjemność.
Tradycyjnie z okazji corocznego święta Św Józefa (początek roku, marzec) w Ston i Mali Ston, odbywa się Festiwal Ostryg.
Najstarsza Solana Ston
Historia Solany Ston sięga czasów rzymskich, zupełnie tak samo jak w przypadku opisywanej już przez nas Solany Nin. W czasach rzymskich wartość soli do wartości złota była przeliczana w skali 1:1.
REKLAMA
Proces produkcji soli, w zależności od warunków pogodowych, trwa od jednego do dwóch miesięcy.
Solana Ston jest najstarszą solaną w Europie, a także posiada największe baseny solankowe w basenie Morza Śródziemnego. Pierwsze zachowane zapiski o Solanie Ston pochodzą z 167 roku p.n.e.
W czasach władania przez Republikę Dubrownicką, Ston był najważniejszym punktem gospodarczym i strategicznym w całej republice. Właśnie ze względu na ochronę złóż soli powstały imponujące mury obronne. W Mali Ston możemy podziwiać fortyfikację – skład soli, która służyła do przechowywania soli z latach 1462 – 1481.
Solana Ston składa się z 58 basenów podzielonych na 5 grup. Proces produkcji soli, w zależności od warunków pogodowych, trwa od jednego do dwóch miesięcy.
Dziewięć basenów solankowych, wykorzystywanych w procesie krystalizacji, prócz jednego, który nazywa się Mundo (świat) nazwana została od imion świętych (Franciszek, Mikołaj, Baltazar, Antoni, Józef, Piotr i Paweł). W czasach Republiki Dubrownickiej, najczystsza sól, powstająca z dwóch basenów solankowych: Błażej i Łazarz, które mają dna granitowe trafiała do Wiednia.
Więcej cennych informacji o Solanie Ston znajdziecie na stronie www.SolanaSton.hr
Noclegi w Ston
Pomimo swoich niewielkich rozmiarów, w Ston znajdziecie zarówno apartamenty jak i hotel. Ten najbardziej rozpoznawalny to hotel Ostrea w Mali Ston. Dla podróżujących z namiotem, w pobliskim Prapratno znajduje się kemping (Camping Prapratno).
Maraton po murach w Ston
Jeśli w Waszych żyłach płynie krew biegacza, może spróbować swoich sił w maratonie po murach. Każdego roku, pod koniec września odbywa się Ston Wall Marathon. Więcej o imprezie przeczytacie na stronie www.Ston-Wall-Marathon.com
Tomasz
-Fajny opis. Zastanawiam się tylko czy jest możliwość aby zejść z murów w Mali Ston (coś zjeśc np.) a później wrócić do miejscowości Ston tą samą drogą na ten sam bilet? Trzeba wracać ulicą?