Zagrzeb – miejsca, które musisz odwiedzić będąc w stolicy Chorwacji

Dwa dni na Zagrzeb to stanowczo za mało. To jednak wystarczający czas by poznać esencję stolicy Chorwacji, która nas zachwyciła. Was również zachwyci! Zagrzeb to miejsce gdzie na każdym kroku historia łączy się z nowoczesnością. Zagrzeb często pomijany jest nas w urlopowych planach, którzy gonimy na zabój w kierunku Adriatyku. I choć „adriatycka” część Chorwacji jest nam najbliższa, wiele wspaniałych miejsc i doznań czeka na Was też w Zagrzebiu.

W tym roku Zagrzeb został wybrany przez Lonely Planet na najlepsze miejsce w Europie warte odwiedzenia w 2017r. Wybór jak najbardziej trafiony!

Przygotowaliśmy dla Was listę ciekawych miejsc, które koniecznie musicie zobaczyć w Zagrzebiu.

Kilka słów o Zagrzebiu

Miasto leży na północnym brzegu rzeki Sawy, u podnóża Medvednicy. Powstał z leżących na sąsiadujących ze sobą wzgórzach osad Gradec i Kaptol, które stanowią centrum dzisiejszego Zagrzebia.

Pierwsze wzmianki o Zagrzebiu pochodzą z 1094 roku. Osadę Kaptol zamieszkiwali głównie duchowni, natomiast zachodnią osadę, Gradec, głównie rzemieślnicy i kupcy. Pomiędzy Kaptolem i Gradcem często dochodziło do walk. Dopiero w 1851 roku Ban Josip Jelačić zjednoczył ze sobą te dwie osady.

Granicą pomiędzy Kaptolem a Gadecem był potok Medveščak, którego nurt został przeniesiony, a miejscu zasypanego potoku powstała dzielnica Dolac, która obecnie pełni funkcję centrum nocnego życia Zagrzebia.

Zagrzeb piękny jest nie tylko latem, ale również podczas Adwentu. Więcej o Adwencie w Zagrzebiu napisaliśmy we wpisie pt. „Jarmark bożonarodzeniowy w Zagrzebiu”.

Trzęsienie ziemi w Zagrzebiu 2020

W niedzielę 22 marca, o godzinie 6:24 rano, mieszkańców Zagrzebia zbudziło silne trzęsienie ziemi o sile 5,5 w skali Richtera, po którym wystąpiło kilkadziesiąt mniejszych wstrząsów wtórnych. Pierwszy, a zarazem najsilniejszy wstrząs miał pojawił się o 6:24, a o 7:01 nastąpiło kolejne o sile 4,8, trzecie, ostatnie silne o sile 3,4 miało miejsce o godzinie 7:41.

Więcej o tym tragicznym wydarzeniu przeczytacie w artykule „Trzęsienie ziemi w Zagrzebiu„.

Skąd wzięła się nazwa Zagrzebia?

Istnieją liczne teorie o pochodzeniu nazwy Zagrzebia. Jedna z nich wywodzi się z języka chorwackiego, od słowa zagrepsti, czyli zakopać. Można więc przyjąć, że Zagrzeb to po polsku Zakopane.

Podczas oprowadzania nas po mieście, nasz przewodnik, pani Ula Ban Mrkoci przedstawiła nam inną, ciekawszą teorię. Według niej nazwa Zagrzeb pochodzi od słowa zagrabi, czyli „zaczerp”. Według legendy, przejeżdżający przez te tereny rycerz poprosił młodą dziewczyne o imieniu Manda, by ta podała mu wody ze znajdującego się tam źródełka. Ów rycerz miał rzec „Mando, dušo, zagrabi vode”. To źródełko to dzisiejsza fontanna Manduševac, mieści się na placu Bana Jelačića.

Historyczne dzielnice Zagrzebia

Kaptol

O biskupstwie na mieszczącej się na wzgórzu osadzie Kaptol  wspominają dokumenty już z XI wieku. Znajduje się tutaj Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, która jest najwyższą budowlą sakralną w Chorwacji i którą widać z bardzo daleka. Wzdłuż placu i ulicy Kaptol mieści się klasztor franciszkański z kościołem.

W klasztorze znajduje się kaplica św. Franciszka, dokończona w 1683 roku.

Gradec

W tym samym okresie rozwijał się pobliski Gradec, zwany również górnym miastem. Dziś te rywalizujące ze sobą w przeszłości osady tworzą jedną dzielnicę – najstarszą na terenie miasta. To tu czekają największe perełki architektury: świątynie z XIII wieku oraz fragmenty dawnych fortyfikacji miejskich.

Dolac

Pomiędzy Kaptolem a Gadcem powstała dzielnica Dolac, zwana również „dolnym miastem”, powstała w miejscu przykrytego w XX wieku potoku Medveščak.

Dziś Dolac to centrum nocnego życia Zagrzebia. Na ul Ivana Tkalčićeva znajdziecie wiele lokali gastronomicznych. Z pewnością każdy z Was znajdzie dla siebie coś pysznego.

Miejsca, które musisz zobaczyć w Zagrzebiu

Poniżej znajduje się lista miejsc, które znajdują się w ścisłym centrum Zagrzebia, a także kilka miejsc, do których można dojechać komunikacją miejską.

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Mieszcząca się na Kaptolu katedra to najwyższa budowla sakralna w Chorwacji. Pierwotnie średniowieczna, świątynia otrzymała swój ówczesny, neogotycki wygląd w latach 1880–1902 podczas odbudowy po trzęsieniu ziemi jakie nawiedziło Zagrzeb. W katedrze znajduje się kilka elementów sprzed trzęsienia m.in. pięknie zdobione ławy.

Materiał z jakiego wykonano katedrę jest bardzo nietrwały dlatego, od kilkudziesięciu już lat trwa ciągła jej renowacja. Jej przednia część, prócz prawej wieży jest już odrestaurowana. Jeśli chcemy zobaczyć jej barwę i stan kamienia, należy udać się za katedrę. Na poniższym zdjęciu widać stan katedry jeszcze przed renowacją.

Katedrę okalają renesansowe mury obronne z okrągłymi wieżami.

Kościół Świętego Marka

Głównym placem Gradca jest plac św. Marka (Trg svetog Marka), niegdyś pełniący funkcję handlową, dziś polityczne centrum Chorwacji. Znany wszystkim turystom, charakterystyczny dach Kościoła Świętego Marka (crkva svetog Marka) z historycznymi herbami Chorwacji i Zagrzebia pochodzi z XIX wieku.

Co ciekawe, mieszkańcy Zagrzebia chcieli rozebrać charakterystyczny dach, uznając go za kiczowaty. Na całe szczęście zabrakło im funduszy na jego rozbiórkę.

Stojąc na wprost kościoła, popatrzcie na kolor dachówek na dachu siedziby rządu. Część z nich jest ciemniejsza. Te ciemniejsze pochodzą z dachu na który spadły serbskie rakiety, kiedy w budynku przebywał Franjo Tuđman. Na szczęście chwilę przed atakiem Tuđman opuścił budynek. Prowokacja nie powiodła się.

Kościół Świętej Katarzyny

Innym znanym kościołem Górnego Miasta jest barokowy kościół św. Katarzyny (crkva sv. Katarine), który jest uważany za pierwszą barokową budowlę kontynentalnej Chorwacji.

Kamienna brama

Górne Miasto dawniej było otoczone murami z wieżami, w których istniało kilka bram miejskich. Do dziś zachowała się jedynie wschodnia, tzw. Kamienna Brama (Kamenita vrata) z XIII wieku.

W środku Kamiennej Bramy znajduje się obraz Matki Bożej, uznawanej za cudowny. Kapliczkę otaczają dziękczynne tabliczki. Według legendy, w 1731 roku, podczas wielkiego pożaru miasta spłonęło wiele domów. W cudowny sposób, w jednych z domów ocalał tylko ten obraz. Gdy kobieta pokazała mieszkańcom Gradca obraz, Ci uznali to za cud i postanowili, że obraz trafi w obecne miejsce tj. do Kamiennej Bramy.

Krvavi Most

Kaptol i Gradec łączył most. Było to miejsce wielu walk. Dzisiaj nie ma już mostu, bo i potoku Medveščak brak. Na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń, mieszkańcy Zagrzebia nazwali ulicę, która znajdowała się przy moście Krvavi Most.

Latarnie gazowe zapalane przez latarnika

W starej części miasta znajduje się XX latarni gazowych, które każdego wieczoru odpalane są przez latarnika. Pierwsza latarnia gazowa w Zagrzebiu pojawiła się 31 października 1863 roku.

Podobno latarnik od kilkunastu lat nie miał ani jednego dnia wolnego! Niestety nam nie udało się zobaczyć tego magicznego rytuału, przyszliśmy za późno. Widok zapalanych latarni musi być świetny.

Kolejka Zagrebačka uspinjača

Kolejka Zagrebačka uspinjača jest jedną z najkrótszych w Europie kolei linowo-terenowych, jednakże niezwykle istotna dla mieszkańców miasta. Jej dwa wagony kursują naprzemiennie. Kolejka została wybudowana w 1890 roku. W 1934 roku trakcję parową zastąpiła elektryczna. Podczas II wojny światowej kolejka została zniszczona. Dopiero w 1974 roku została ponownie otwarta.

Skąd tak jej duże znaczenie? Ponieważ dzięki kolejce bardzo mocno skraca się czas dotarcia z dolnej części miasta, od ulicy Ilica do górnej, Gradec.

Cała trasa ma zaledwie 66 metrów, czas jej pokonania to ok 64 sekundy. Kolejka kursuje co 10 minut, od 6:30 do 21:50. Koszt to zaledwie 4kn. Wagon mieści 28 osób.

Chcąc trafić do kolejki należy z ul. Ilica skręcić w ul. Tomićeva.

Wieża Lotrščak

Wieża Lotrščak to najlepiej zachowana pozostałość po średniowiecznych murach miejskich Górnego Miasta. Posiada pięć pięter oraz metalową kopułę, wokół której prowadzi obecnie niewielki taras widokowy. Nazwa Lotrščak wywodzi się od łacińskiej nazwy campana latrunculorum, co dosłownie oznacza dzwon złodziei lub rozbójników. Mianem tym określano dzwon, który bił przed zapadnięciem zmroku. Na jego dźwięk brama była zamykana. Był to sygnał dla mieszkańców, że powinni wrócić do miasta.

Równo o 12:00 z okna wieży pada strzał z armaty. Według legendy, podczas ataku Turków na miasto, kula wystrzelona z armaty trafiła prosto na talerz z nadziewanym kogutem, którego właśnie miał spożywać dowódca Turków. Ponieważ dowódca była bardzo przesądny, uznał tą sytuację za zły znak i wycofał swoje wojska spod Zagrzebia.

Plac bana Josipa Jelačicia

Serce Zagrzebia! Powstał w XVII wieku. Na placu znajduje się pomnik bana Josipa Jelačicia, który zjednoczył Chorwatów. Na jednym z otaczających plac budynków widać płaskorzeźbę autorstwa Ivana Meštrovića. Na placu znajduje się również fontanna Manduševac, o której pisaliśmy powyżej.

Targ Dolac

Targ Dolac znajduje się w pobliżu placu bana Josipa Jelačicia. Na targu znajdziecie świeże produkty spożywcze, od mięs, ryb, owoców morza, poprzez warzywa i owoce, na półproduktach kończąc. Kupcy z całej Chorwacji oraz innych krajów, codziennie, od rana do południa sprzedają swoje produkty.

Najlepiej jest pojawić się na targu z samego rana. Targ można podzielić na dwie części, górną, pod gołym niebem, a dokładniej pod charakterystycznymi, czerwonymi parasolami, a także na dolną w której kupcy mają wyznaczone swoje miejsca sprzedaży. Będąc w Zagrzebiu musicie odwiedzić to miejsce!

Marija Jurić ps. Zagorka

Przy ulicy Tkalčićeva swój pomnik ma pisarka i dziennikarka Marija Jurić ps. Zagorka, uważana za pionierkę chorwackiego feminizmu.

Parki i skwery – zielone płuca Zagrzebia

Projektując w XIX wieku dolne miasto planiści, w bardzo mądry sposób zaprojektowali parki i skwery. Wszystkie z nich układają się w literę U dlatego też nazywane są zielonymi podkowami.

Parki są w większości kombinacją ogrodów francuskich z rabatami kwiatowymi i angielskich parków leśnych.

Najstarszym z parków jest Zrinjevac ze stuletnimi platanami i pawilonem muzycznym pośrodku. Leży tu budynek Chorwackiej Akademii Nauki i Sztuki, w którym mieści się Galeria Starych Mistrzów Strossmayera. W parku tym znajduje się słup ze stacją meteorologiczną wzniesiony w 1884 roku.

Przy placu Strossmayera mieści się także dom Milana Lenuzziego, twórcy zielonej podkowy.

Plac króla Tomisława składa się z trawników i rabat kwiatowych z fontanną i pomnikiem króla Tomisława. Od północy jest ograniczony budynkiem Pawilonu Sztuki, a od południa głównym dworcem kolejowym (Glavni kolodvor).

Południowa część zielonej podkowy obejmuje plac Starčevicia z budynkiem domu Starčevicia, dziś mieszczącego Bibliotekę Miejską.

Słynny Hotel Esplanade mieści się tuż obok dworca głównego. Dawniej nocowali w nim pasażerowie luksusowego pociągu Orient Express.

Place Marulicia, Mažuranicia i marszałka Tito tworzą zachodni fragment zielonej podkowy.
Zachodnie ramię zielonej podkowy kończy się placem marszałka Tito , który jest uważany za jeden z najpiękniejszych w Zagrzebiu.

Wschodnia część dolnego miasta, na zewnątrz zielonej podkowy, została w większości zabudowana w pierwszej połowie XX wieku i charakteryzuje się modernistyczną architekturą.

Park Maksimir i ZOO

Na wschód od centrum miasta, w dzielnicy Maksimir znajduje się park Maksimir, historyczny ogród założony w XVIII wieku i wzorowany na angielskich parkach romantycznych. Naprawdę warto go odwiedzić!
Przy parku znajduje się ZOO, które odwiedziliśmy w grudniu.

Cmentarz Mirogoj

Cmentarz Mirogoj to częste miejsce spacerów mieszkańców Zagrzebia. Niektórym może wydawać się to dziwne, jednak my, po odwiedzeniu tego miejsca przestaliśmy się dziwić mieszkańcom. Imponujących rozmiarów arkady z kopułami wznoszą się na odcinku kilkuset metrów. W arkadach znajduje się kolumbarium z prochami najwybitnieszych Chorwatów.

Cmentarz Mirogoj stanowi główną nekropolię Chorwacji. Został założony w 1876 roku. Budowa arkad, kopuły i kościoła trwała od 1879 do 1929 roku.

Do cmentarza Mirogoj dojedziecie z placu katedralnego linią 106. Pełny opis i więcej zdjęć z Cmentarza Mirogoj znajdziecie w osobnym wpisie.

Nocleg w Zagrzebiu

Warto skorzystać z możliwości przenocowania w chorwackiej stolicy. W ścisłym centrum można znaleźć wiele apartamentów czy hoteli, dzięki czemu planowanie wycieczek staje się zadaniem łatwiejszym i przyjemniejszym. Apartamenty dla całej rodziny nie muszą być drogie.

W Zagrzebiu mogą być problemy ze znalezieniem miejsca parkingowego, dlatego też warto zwrócić uwagę na to czy dany nocleg oferuje w cenie parking.

Zagrzeb na mapie