Dalmacja środkowa, prócz pięknych plaż i antycznych zabytków, kryje wiele tajemnic i legend. Dzisiaj opowiemy Wam o jednej z takich legend. Nie będzie ona o zaprawionych w bojach wojownikach. Będzie natomiast o zwykłej, skromnej młodej dziewczynie, która postanowiła przeciwstawić się sile armii Osmańskiej. Legenda ta osadzona jest na terenach nieopodal Omiša. Tereny te niegdyś należały do Republiki Poljičkiej.
Republika Poljička
Początki Republiki Poljičkiej (lub Polickiej lub Poljiškiej) sięgają XV wieku. Poljica otrzymała swój statut w 1440 roku, natomiast słowo „republika” zostało dodane w XVIII wieku przez weneckiego pisarza Alberto Fortis. Poljica zasłynęła z bardzo łaskawego prawa dla osób złoczyńców. W czasie kiedy, za przestępstwa groziły tortury, w Republice Poljičkiej, w kodeksie zapisane było, że „każdy ma prawo do życia”.
Republika Poljica zajmowała tereny przy rzekach Cetina i Žrnovnica, część masywu górskiego Mosor, Eqetium – starożytną grecką kolonię, a także obszar od Omiša do Stobreč. Górale z Poljicy byli sojusznikami piratów z Omiša.
W XVI i XVII wieku, Republika Poljicy, dwukrotnie odparła atak Imperium Osmańskiego.
Legenda o Mili Gojsalić
Autorem posągu Mili Gojsalić jest sam Iwan Meštrović
Z pierwszym atakiem Turków na Republikę Poljičką wiąże się legenda o młodej kobiecie, Mili Gojsalić. W 1530 roku Ottoman Ahmed Pasha, wraz ze swoją 10-tysięczną armią szykował się do ostatecznego przejęcia terenów republiki.
Według legendy, Mila Gojsalić, udała się do miejscowości Gata, gdzie stacjonowała armia Osmańska. Niektóre źródła mówią, że została zgwałcona, a inne twierdzą, że Mila sama zgłosiła się na ochotnika do poświęcenia – aby stracić dziewictwo wobec Ahmeda Pashy.
27 marca, wczesnym rankiem, Mila zginęła wysadzając skład prochu i broni Turków. Zaskoczone wojska, zaatakowane przez ludność Republiki Poljičkiej zmuszone zostały do odwrotu. I tak, heroiczna postawa Mili spowodowała ocalenie republiki.
REKLAMA
Posąg Mili Gojsalić, wpatrującej się w przełęcz rzeki Cetiny oraz znajdujący się tuż za nią Omiš, znajduje się przy drodze z Omiša do miejscowości Gata. Chcąc dojechać do tego miejsca, należy (jadąc od strony Splitu) skręcić w lewo, przed mostem na Cetinie. Autorem posągu Mili Gojsalić jest sam Iwan Meštrović.
