Muzeum Kultury Vučedolskiej w Vučedolu znajduje się nad brzegiem Dunaju, 5 kilometrów na południe od centrum Vukovaru, w regionie Srijemu, który odwiedziliśmy podczas zwiedzania regionów Slavonii, Baranji i Srijemu. Powstałe w 2013 roku Muzeum Kultury Vučedolskiej w Vučedolu jest również chorwackim muzeum narodowym. Muzej vučedolske kulture było wielokrotnie nagradzane za sposób prezentacji eksponatów oraz okazjonalnych wystaw. Trasa zwiedzania prowadzi „zygzakiem” ku szczytowi, droga powrotna znajduje się na zewnątrz, schodząc chodnikiem po dachu muzeum.
Muzeum podzielono na 19 tematycznych sal, m.in.: geologiczne stanowisko Vučedol, wcześni Indoeuropejczycy, hodowla zwierząt, rolnictwo, łowiectwo i rybactwo, wieś, dom, odzież i tkactwo, rzemiosło i obuwie, hutnictwo, ceramika, horyzont, kalendarz, groby, tubylcy, religia, vučedolska kultura. Więcej o muzeum przeczytacie na stronie vucedol.hr
Kultura Vučedolska
Vučedol jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Europie. Pierwsze badania archeologiczne na tych terenach prowadzone były już w 1897 roku. Potwierdziły one, że tereny Vučedolu były zasiedlone już 6 000 lat p.n.e. Znaleziska z Vučedolu i jego okolic potrafią bardzo precyzyjnie zrekonstruować codzienne życie i zwyczaje mieszkających tutaj ludzi. Najwcześniejsze znaleziska kultury Vučedolów pochodzą głównie z najbliższego sąsiedztwa – wschodniej Slawonii i zachodniego Srijemu. Kultura powstała i ukształtowała się w Vučedolu. Można w niej rozpoznać dominującą tradycję indoeuropejską.
Osada Vučedol zajmowała powierzchnię 45 000 metrów kwadratowych i szacuje się, że liczyła około 2000 mieszkańców, co czyni ją metropolią okresu eneolitu, analogiczną do dzisiejszego Londynu czy Paryża. Vučedol składał się z trzech wzniesionych płaskowyżów, z których dwa były przeznaczone na mieszkania, podczas gdy mniejszy, oddzielny płaskowyż Gradac był metalurgicznym i kultowym centrum osady.
Najbardziej znanym ceramicznym naczyniem jest Vučedolska gołębica, kultowe naczynie w kształcie ptaka, które jest bogato zdobione. Naczynie to jest symbolem muzeum. Do kultury Vučedolu należy również Orion Vučedolski, który uważany jest za najstarszy kalendarz europejski.
Stopa Vučedolska – jednostka miary
Podczas wykopalisk archeologicznych odkryto, że zarówno wykładziny na podłogach domostw jak i różnego rodzaju koce i okrycia wierzchnie szyte były na szerokość mnożnika liczby 26.5-27cm. Potwierdza to stosowanie tzw. „Stopy Vučedolskiej” jako jednostki miary. Jeśli jedna stopa ma 27 cm, trzy to ok. 80.
REKLAMA
Do czasów współczesnych standardowa tradycyjna szerokość tkanin tkanych na poziomym krośnie wynosiła 80 cm. Ten prehistoryczny standardowy rozmiar zachował się do dziś.
Najstarszy kalendarz w Europie
Do kultury Vučedolu należy również Orion Vučedolski, który uważany jest za najstarszy kalendarz europejski. Gliniane naczynie z nieznanym zapisem obrazkowym zostało odkopane podczas budowy hotelu w pobliskim mieście w Vinkovci. Chorwacki archeolog Aleksandar Durman odkrył, że ornamenty na naczyniu sprzed 4500 lat są zapisem najstarszego kalendarza, jakim posługiwali się ludzie w Europie.
Wiek kalendarza wskazuje na to, że powstał on równocześnie z kamiennym kręgiem ze Stonehenge. Dekoracją naczynia są cztery pasy, na których przedstawione są gwiazdy i gwiazdozbiory. Pasują one do konstelacji, jakie są widoczne na niebie nad wschodnią Chorwacją w trakcie kolejnych pór roku, w pobliżu 45 równoleżnika szerokości północnej.
W przeciwieństwie do innych starożytnych kalendarzy, najczęściej bazujących na obserwacji ruchów Słońca i Księżyca, ten jest wyłącznie kalendarzem astralnym. Durman tłumaczy to tym, że na równinnych przestrzeniach zamieszkiwanych przez ludność kultury Vučedolskiej brakowało odpowiednich punktów orientacyjnych, względem których można by obserwować wschody i zachody słońca i księżyca.
Ważną rolę w wierzeniach twórców kalendarza pełnił gwiazdozbiór Oriona, którego zniknięcie za horyzontem, 21 marca zwiastowało wiosenną równonoc. Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują na to, że kalendarz z Vinkovci jest jednym z najstarszych kalendarzy wraz z systemami rachuby czasu starożytnych Egipcjan i Majów.
REKLAMA
W Vučedolskim muzeum znajduje się kopia glinianego kalendarza. Oryginał znajdziemy w Muzeum Miejskim w Vukovarze.
