Euro w Chorwacji – co musisz wiedzieć

Od 1 stycznia 2023 r. Chorwacja przystępuje do strefy EURO i wprowadza Euro jako oficjalną walutę. Wielu z nas zastanawia się co teraz mamy zrobić z kunami, które zostały nam z poprzednich wyjazdów. Poniżej znajdziecie odpowiedź na to pytanie.

Wymiana kun na euro do końca 2023

W okresie od 1 stycznia do 14 stycznia będzie można płacić zarówno kunami jak i euro. Od 15 stycznia płatności gotówkowe będą przyjmowane wyłącznie w euro. W okresie podwójnego obiegu zarówno kuna, jak i euro będą jednocześnie prawnym środkiem płatniczym w transakcjach gotówkowych. W ciągu pierwszych 14 dni 2023 r. odbiorca płatności będzie zobowiązany do zwrotu pozostałej kwoty w gotówce konsumentowi, który płaci w gotówce w kunach. Wyjątkowo, gdy odbiorca nie jest obiektywnie w stanie zwrócić reszty kwoty w gotówce euro, może zwrócić pozostałą część w kunach lub kunach i euro w gotówce.

Do końca 2023 roku, wymiany kun na euro w Chorwacji (wg stałego kursu 7,53450 kuny za 1 euro) będzie można dokonać w banku komercyjnym, przedstawicielstwach Chorwackiej Agencji Finansowej (FINA) oraz na poczcie (Hrvatska pošta d.d.). Za wymianę nie będzie pobierana prowizja.

Od 1 stycznia 2024 roku wymiany kuny na euro w Chorwacji będzie można dokonać wyłącznie w Narodowym Banku Chorwackim (HNB). Za wymianę nie będzie pobierana prowizja.

Chorwackie symbole na monetach Euro

Na monetach 1, 2 i 5 centów widnieją litery HR (międzynarodowy kod Chorwacji), wybite w najstarszym słowiańskim piśmie głagolicy, który widnieje na jednym z najcenniejszych chorwackich zabytków, Płycie z Baški (Bašćanska ploća).
Na monetach 10, 20 i 50 centów znajduje się sylwetka jednego z największych światowych wynalazców, Nikoli Tesli. Natomiast moneta 1 euro przedstawia postać kuny, jako symbolu tradycji monetarnej w Chorwacji, sięgającej XIII wieku. Na monecie o nominale 2 euro głównym motywem jest mapa Chorwacji, a otok zdobi wiersz poety Ivana Gundulicia „O piękna, o droga, o słodka wolności”.

Euro w Chorwacji a turystyka

„Wprowadzenie euro będzie miało szeroki i pozytywny wpływ na chorwacką turystykę. Od przyszłego roku nasi liczni zagraniczni Goście nie będą musieli ponosić kosztów przeliczania waluty i łatwiej będą się mogli zorientować w podawanych cenach. Pozytywnym skutkiem wprowadzenia euro będzie z pewnością dodatkowe usprawnienie procesów biznesowych pomiędzy krajowymi i zagranicznymi podmiotami turystycznymi. Ważny jest również kontekst geopolityczny i prawo Chorwacji do bezpośredniego udziału w projektowaniu i realizacji wspólnej polityki pieniężnej na szczeblu Unii Europejskiej” – powiedział Kristjan Staničić, Dyrektor Generalny Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej, dodając, że wejście do strefy Schengen od przyszłego roku znacząco wpłynie na konkurencyjność Chorwacji.

Pierwsze dwa tygodnie Chorwacji w Strefie Euro

Poniżej znajduje się podsumowanie pierwszych dwóch tygodni Chorwacji w Strefie Euro, które przygotowała nasza przyjaciółka, Natalia Zielińska – dyrektorka firmy Euro Grant Konzalting oraz doradca biznesowy w Chorwacji dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą wejść ze swoją ofertą na rynek chorwacki, o zabranie głosu w tej sprawie. Zapraszamy do lektury.

Dzisiaj wypada Blue Monday, a więc dzień, który w powszechnej świadomości zyskał miano najbardziej depresyjnego, przygnębiającego dnia w roku. Jednak nie wszyscy Chorwaci dziś marudzą, wręcz przeciwnie.

Mianowicie dzisiaj kilkuset tysięcy mieszkańców Chorwacji odetchnęło z ulgą. Chodzi przede wszystkim o pracowników sklepów detalicznych oraz kelnerów, którzy wreszcie wszystkim klientom i gościom mogą powiedzieć, że nie przyjmują już kun, tylko euro. I to nie dlatego, że są przekonani, co do wszelkich korzyści zmiany waluty (opinie są nadal mocno podzielone), ale dlatego, że ludzie wreszcie przestaną traktować sklepy i kawiarnie jako kantory.

Jak wyglądały pierwsze 2 tygodnie Strefie Euro?

Zgodnie z przewidzeniami, przejście Chorwacji na euro najbardziej uderzyło w hotelarzy, właścicieli i pracowników obiektów gastronomicznych i klubów nocnych oraz sklepów detalicznych.

To był dla nich potrójny cios:

• Wiele kantorów nie przyjmuje już kun, więc, by wymienić kuny na euro należy udać się do banku, placówki FINA albo na pocztę… a jako że podczas pierwszych dwóch tygodni stycznia ( od 1 do 14.01, do godz. 24:00 ) można było płacić w kunach w dowolnym miejscu, podczas gdy reszta była wydawana już wyłącznie w euro, nie mamy się co dziwić, że niemała liczba Chorwatów wybrała tę (dla nich) wygodniejszą opcję – zarówno po to, by dostać resztę w euro, jak i po to, by pozbyć się monet HRK, np. płacąc za kawkę, albo, gorzej, 4 kawy – w lipach.
• Z drugiej strony, do kłopotliwych sytuacji dochodziło również w przypadku, gdy ktoś chciał zapłacić gotówką w euro. Ponieważ na początku stycznia bardzo mało osób miało przy sobie drobne euro, wielu postanowiło pójść do sklepu, piekarni lub kawiarni, mając przy sobie banknoty 50 lub 100 euro, kupując rzeczy wartości 1-2 euro, co pewnych kasjerów doprowadziło do szału.
• Tuż po Nowym roku odnotowano już kilka prób płacenia podrobionymi banknotami – np. banknotami euro używanymi jako rekwizyt w teatrze.

Wiele razy do mediów trafił także temat pojawiania się liry tureckiej – mianowicie moneta o nominale 1 liry jest wizualnie bardzo podobna, ale o aż 20 razy mniej warta niż 1 euro. O sprawie stało się głośno, gdy jednemu dziennikarzowi oddano resztę w lirach. W efekcie jednym z najczęściej pojawiających się tematów na portalach internetowych stała się kwestia rozpoznawania podrobionych banknotów.

Przedsiębiorcy z różnych branż obecnie szukają najlepszych przyrządów do sprawdzania autentyczności banknotów euro, więc może dla kogoś z Was będzie to dobry pomysł na biznes w Chorwacji.

Według analiz Financial Times, Chorwacja opiera się na euro w przypadku ponad połowy handlu zagranicznego, dwóch trzecich bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz około 70% przychodów od turystów. Ponadto, przed przyjęciem euro, unijna waluta stanowiła połowę wszystkich depozytów bankowych Chorwacji i 60% wszystkich kredytów – więcej niż w jakimkolwiek kraju spoza strefy euro.

Przed 1 stycznia 2023 – podwójne podawanie cen

O ile dla turystów, wraz z wprowadzeniem Euro, kończy się problem szukania na miejscu kantorów z najkorzystniejszym przelicznikiem czy zabieranie ze sobą gotówki przeznaczonej na opłatę za nocleg, tak dla Chorwatów, pojawia się zdecydowanie więcej niewiadomych. Wcale nie lżej mają chorwaccy przedsiębiorcy. W niektórych sklepach już pojawiają się podwójne ceny, podawane zarówno w kunach jak i w euro. Od 5 września będzie to już obowiązkowe.

Poprosiliśmy Natalię o zabranie głosu w tej sprawie. Natalia rozwiewa wątpliwości oraz wyjaśnia co tak naprawdę wprowadzenie Euro w Chorwacji oznacza dla podmiotów gospodarczych.

Wpis ten powstał przy współpracy z Natalią w ramach projektu #CROBIZ Biznes po chorwacku. Zapraszamy do lektury!

1. Od 5 września 2022 r. podwójne podawanie cen staje się obowiązkiem podmiotów gospodarczych. Ceny z kun na euro zostaną przeliczone według stałego kursu wynoszącego 7,53450. Przy przeliczaniu zostanie wykorzystanych wszystkich pięć miejsc po przecinku i dopiero wtedy będzie można zaokrąglić uzyskaną kwotę do dwóch miejsc po przecinku, zgodnie z zasadami matematycznymi:

• Jeżeli trzecia cyfra po przecinku jest mniejsza niż 5, to druga cyfra po przecinku nie ulega zmianie
• Jeżeli trzecia cyfra wynosi 5 lub jest większa niż 5, to druga cyfra ulega zwiększeniu o jeden

2. Obowiązek podwójnego podawania cen będzie dotyczył handlowców oraz innych usługodawców, w tym restauracji, kawiarni, hoteli, salonów kosmetycznych, banków i innych instytucji finansowych w ich relacjach z konsumentami.

We wszystkich punktach sprzedaży, na cennikach, stronach internetowych, ulotkach, ofertach i fakturach należy podawać podwójne ceny. Łączna kwota faktury powinna być wyrażona w obu walutach, przy czym należy również wymienić stały przelicznik do euro. Przelicznik powinien być umieszczony również na etykietach cenowych.

3. Oprócz sektora prywatnego obowiązek podwójnego podawania cen będzie dotyczył również podmiotów z sektora publicznego.

4. Sprzedawcy na straganach, kioskach, OPG (rodzinne gospodarstwa rolne) i taksówkarze będą zwolnieni od obowiązku podwójnego podawania cen. Natomiast wszystkie te podmioty, które nie mają obowiązku podwójnego podawania cen, zobowiązane są na paragonach/fakturach podać łączną kwotę w obu walutach.

5. Obowiązek podwójnego podawania cen będzie obowiązywał od 5 września 2022r. do 31.12.2023r.

6. Przez następnych 17 miesięcy na terenie całej Chorwacji inspektorzy ds. praw konsumenta będą wcielać się w rolę zwykłych klientów (w roli tzw. tajemniczych klientów) odwiedzających placówki (np. sklepy, restauracje, hotele itd.), sprawdzając, czy podawane ceny są zgodne z ww. zasadami.

7. Podkreślamy, że okres obowiązku podwójnego podawania cen zaczyna się we wrześniu, (jeśli jesteście w Chorwacji, może zauważyliście, że w wielu sklepach, np. w sieciach sklepów Konzum, DM itd. podwójne ceny można zobaczyć już od miesiąca), natomiast płacić w euro będzie można dopiero od 1 stycznia 2023.

8. W okresie od 1 stycznia do 14 stycznia będzie można płacić zarówno kunami jak i euro. Od 15 stycznia płatności gotówkowe będą przyjmowane wyłącznie w euro. W okresie podwójnego obiegu zarówno kuna, jak i euro będą jednocześnie prawnym środkiem płatniczym w transakcjach gotówkowych. W ciągu pierwszych 14 dni 2023 r. odbiorca płatności będzie zobowiązany do zwrotu pozostałej kwoty w gotówce konsumentowi, który płaci w gotówce w kunach. Wyjątkowo, gdy odbiorca nie jest obiektywnie w stanie zwrócić reszty kwoty w gotówce euro, może zwrócić pozostałą część w kunach lub kunach i euro w gotówce.